Panie Jezu
  • jedno na k…, drugie na d…
    31.12.2014
    31.12.2014
    Dzień dobry!
    Zastanawiałem się ze znajomym nad słowem kutas. Traktuję to słowo jako wulgarne i nazywam je przekleństwem. Plasuję je pod tym względem choćby blisko słów rozpoczynających się od ch czy k pod względem wulgarności. Pochodzę z Małopolski. Znajomy jest z Dolnego Śląska i twierdzi, że traktowanie tego słowa w ten sposób to specyfika małopolska, a on nie byłby skłonny nazwać go przekleństwem i plasowałby go obok takich słów jak np. dupa. Czy ma rację? Pytanie jest poważne.
  • Katabas

    22.10.2019
    21.09.2017

    Czy jest znane pochodzenie słowa katabas? (jedno z pejoratywnych określeń duchownego, w XIX wieku w gwarze uczniowskiej: ‘katecheta’)?


    Dziękuję za pomoc,

    Łukasz

  • krucyfiks

    22.09.2022
    31.07.2002

    Witam.

    Jakie jest pochodzenie słowa krucyfiks? Czy góralskie krucafuks (może kruca fuks) jest z tym słowem związane? Dziękuję.

    Ryszard

  • ksiądz i księżyc
    2.01.2013
    2.01.2013
    Czy słowa ksiądz i księżyc należą do jednej rodziny wyrazów?
    Pozdrawiam
  • na sermater
    28.02.2007
    28.02.2007
    Chcę zapytać o pochodzenie i znaczenie zwrotu na sermater (nie wiem jak to się pisze). Często jest on używany w społecznościach wiejskich, ja miałem z nim styczność na Podkarpaciu.
    Pozdrawiam, Bartek
  • niewiasta
    18.10.2005
    18.10.2005
    Czy słowo niewiasta obejmuje również pannę, dziewicę, czy dotyczy tylko kobiet zamężnych? Pytam w związku z tekstem przygotowywanym do publikacji. Słownik i encyklopedia nie pozwalają tej kwestii rozstrzygnąć.
    Pozdrawiam,
    Marek Nalewajka
  • nowo narodzony a nowonarodzony
    8.12.2004
    8.12.2004
    W Internecie napisałem: „Życzę łask Bożych od nowonarodzonego Dziecięcia”. Za pisownię nowonarodzony zbesztano mnie, powołując się na słownik ortograficzny. Tymczasem w tym przykładzie widać wyraźnie, że piszący nie ma zamiaru określać kogoś jako dopiero co narodzonego; że jest to raczej jakby tytuł obecnego Jezusa. Internetowa wyszukiwarka znalazła mi 3520 stron ze słowem nowonarodzony, często w podobnym kontekście. Co o tym myśleć, jak pisać?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    StP.
  • o jeny!

    27.12.2014
    27.12.2014

    Szanowni Państwo,

    od niedawna słyszę wśród młodszych znajomych westchnienie o jeny albo jeny – jak ojej, o rety, o rany itp. Czy notuje je jakiś słownik gwary młodzieżowej? Ciekaw jestem, czy wiadomo, skąd się wzięło.

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • o niebie i ziemianach
    2.01.2012
    2.01.2012
    Szanowni Państwo!
    „Co poeta miał na myśli” w słowach kolędy Bóg się rodzi: „Cóż masz niebo nad ziemiany”. Co konkretnie oznacza ten werset w kontekście dalszego ciągu tej strofy. Czy ziemiany to narzędnik, czy biernik?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • pełnia czasu
    18.10.2005
    18.10.2005
    Co oznacza wyrażenie pełnia czasu? I czy ma ono coś wspólnego z „Kiedy się wypełniły dni” Gałczyńskiego? Czy wypełnianie czasu (ale nie np. grą w pokera, tylko wypełnianie bezdopełnieniowe) jest stałym związkiem frazeologicznym, czy przeciwnie – w obu przypadkach mamy do czynienia tylko z okazjonalnym zestawieniem akurat takich wyrazów?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego